Πολλοί από εμάς έχουν αντιληφθεί διαφορές ανάμεσα στο ύπνο τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Τι ωστόσο, προκαλεί αυτές τις διαφορές και τι μπορείτε να κάνετε για να βεβαιωθείτε ότι παίρνετε επαρκή ύπνο όλο το χρόνο;
- Τα άτομα είναι κατασκευασμένα να κοιμούνται μετά το δύση του ηλίου και να ξυπνούν όταν ανατέλλει.
Το φως και το σκοτάδι αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες στη ρύθμιση του ύπνου. Η έκθεση στο φως διεγείρει την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει ορμόνες όπως η μελατονίνη και η θερμοκρασία του σώματος. Αυτό, με τη σειρά του, επηρεάζει αν αισθανόμαστε νυσταγμένοι ή ξύπνιοι. Η μελατονίνη αυξάνει τον ύπνο και τα επίπεδα της αυξάνονται καθώς ο ήλιος δύει μέχρι περίπου τις δώδεκα.
Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου παρατηρείται αύξηση των ωρών φωτός το καλοκαίρι και των νυχτερινών ωρών τον χειμώνα. Για παράδειγμα, η Φινλανδία έχει σχεδόν 24 ώρες φως κατά το ηλιοστάσιο του καλοκαιριού. Γι αυτό και οι μεταβολές στους χρόνους ανατολής και δύσης του ηλίου μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα μελατονίνης και την ώρα που αρχίζετε να νιώθετε νυσταγμένοι το βράδυ. Εάν ο ήλιος δύει αργότερα και εσείς επηρεάζεστε στο να μην νιώθετε έντονα την ανάγκη για ύπνο.
Παρόλο που δεν μπορείτε να αλλάξετε την ώρα που δύει ή ανατέλλει ο ήλιος, μπορείτε να ελέγξετε το περιβάλλον κοιμίσματος. Μπορείτε να εξαλείψετε όλο το εξωτερικό φως, χρησιμοποιώντας μαύρες κουρτίνες, και να απενεργοποιήσετε ή να αποσυνδέσετε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές που εκπέμπουν φως. Επιπροσθέτα, η έκθεση στο ηλιακό φως το πρωί μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση των επιπέδων μελατονίνης και να διευκολύνει τον ύπνο της νύχτας.
- Τα επίπεδα δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της ημέρας επηρεάζουν τον ύπνο μας και μπορεί να αλλάξουν με τις εποχές
Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου, ακόμα και 10 λεπτά αερόβιας άσκησης, όπως περπάτημα ή ποδηλασία, μπορούν να βελτιώσουν δραματικά την ποιότητα του ύπνου μας. Δυστυχώς, πολλοί από εμάς έχουμε λιγότερη πιθανότητα να ασχοληθούμε με δραστηριότητες στον εξωτερικό χώρο κατά τους πιο κρύους μήνες του χρόνου. Επίσης, οι χειμερινές διακοπές μπορεί να μας ενθαρρύνουν να καταναλώνουμε πιο πλούσια και λιγότερο υγιεινά τρόφιμα και στη συνέχεια να χουχουλιάζουμε στον καναπε.
Οι άνθρωποι έχουν επίσης την τάση να είναι πιο ενεργοί τη νύχτα κατά το καλοκαίρι. Οι μεγαλύτερες μέρες, οι θερμότερες θερμοκρασίες, οι σχολικές διακοπές, τείνουν να αυξάνουν την κοινωνική μας δραστηριότητα το βράδυ το καλοκαίρι, σε σύγκριση με τους χειμερινούς μήνες.
Έρευνες στο Βέλγιο έδειξαν ότι τα επίπεδα δραστηριοτήτων του εγκεφάλου αλλάζουν επίσης με τις εποχές. Οι εγκεφαλικές μας λειτουργίες, τείνουν να είναι πιο ενεργές το καλοκαίρι και λιγότερο ενεργές τον χειμώνα. Αυτή η μελέτη έδειξε ότι η προσοχή και η συγκέντρωση των συμμετεχόντων έφτασε στο αποκορύφωμά του κατά τη διάρκεια του ηλιοστασίου του καλοκαιριού και ήταν χαμηλότερη κοντά στην ημέρα με τις λιγότερες ώρες φωτός της χρονιάς.
- Η καλοκαιρινή ζέστη καθιστά πιο δύσκολο τον ύπνο, ενώ το χειμερινό κρύο μπορεί να ενισχύσει τον ύπνο
Κατά τη νύχτα, ο πυρήνας θερμοκρασίας του σώματός σας, μειώνεται κατά δύο ή τρεις βαθμούς για να ενισχύεται ο ύπνος.
Οι ιδανικές θερμοκρασίες για ύπνο είναι περίπου 19-20℃. Αυτό προκαλεί πρόβλημα σε όσους ζούν σε ζεστά μέρη χωρίς κλιματισμό. Ενώ οι ειδικοί συνιστούν τον περιορισμό της χρήσης κλινοσκεπασμάτων και τον ύπνο με ελαφριά ρούχα γιατί το σώμα προσπαθήσει να χάσει θερμότητα μέσω των χεριών και των ποδιών.
Μια μελέτη του Jerry Seigel από το UCLA το 2015, εξέτασε τον ύπνο των ντόπιων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο και βρήκε ότι η διάρκεια του ύπνου μπορεί να συνδέεται περισσότερο με την περιβάλλοντα θερμοκρασία παρά με την ανατολή και τη δύση του ηλίου. Εντόπισε ότι οι ντόπιοι άνθρωποι κοιμούνταν καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, καθώς η θερμοκρασία μειώνεται, και πάντα ξυπνούσαν όταν η θερμοκρασία έφτανε στο χαμηλότερο σημείο της ημέρας, ακόμη κι αν αυτό συνέβαινε μετά την ανατολή του ηλίου.
